Bilimin Umayları

  Sigara Ve Akciğer Kanseri Arasındaki İlişki Beste Nur Karakuş   Akciğer kanseri, dünyada en sık görülen kanserlerden biridir y ılda 1,8 milyondan fazla insan akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir (Gesthalter ve ark., 2017).   Akciğer hücrelerinin kontrolsüz büyümesi ile oluşur. Sağlıklı hücreler bölünür ve kendilerinin kopyalarını oluşturur.   Fakat bazı durumlarda, hücreler mutasyona uğrar ve kontrolsüz bir şekilde bölünen hücreler normalden daha fazla kopya oluştururlar. Bu durum hasarlı hücrelerin oluşmasına neden olur. Hasarlı hücreler, damarların tıkanmasına ve diğer organların düzgün çalışmasını engelleyen tümörlere dönüşür.              Şekil 1   Akciğer kanserinin moleküler temeli çok karmaşıktır. Vücudumuzda tümörün oluşumunu engelleyen tümör baskılayıcı genler olarak adlandırılan genler vardır. Bu genlerdeki mutasyonlar genlerin işlevini yerine getirememesine neden olur. Diğer bir gen grubu ise hücre bölünmesinden sorumlu onkogenler olarak adlandırılan genlerd

  Over (Yumurtalık) Kanseri Senanur Karakuş   Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünmesi ve çoğalmasıdır . Kontrolsüz büyümenin nedeni hücrelere büyüme sinyallerinin sürekli olarak gelmesi, hücrenin kontrollü bir şekilde ölümünü sağlayan apoptoz’a karşı duyarsızlaşmasıdır. Böylece hücrelerin büyümesi durdurulamaz. Kontrolsüz büyüyen hücreler organların çöküşüne ; damarların tıkanmasına ve komşu hücrelere baskı uygulayarak organların baskılanmasına neden olur.    Kanser çok basamaklı bir hastalıktır ve sadece bir mutasyonla değil hücrede onlarca mutasyonun birikmesiyle ortaya çıkar. Ayrıca sadece ailesel değil aynı zamanda epigenetik faktörler nedeniyle de oluşur. Sigara içmek, kontrolsüz alkol kullanmak ve kötü beslenme alışkanlığı hatta kişinin mesleği bile kanseri tetikleyebilir. Şekil 1:  Normal hücreler ve hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşan kanser hücreleri.   Kanserin birçok türü vardır. Bunlardan biri diğer bir adıyla yumurtalık kanseri olan over kanseri,

  Rahim Ağzı Kanseri Elif Aydın Şekil 1   Rahim ağzı kanseri, kadınlar arasında en sık görülen kanser çeşididir ve bu kansere %98 gibi bir oranda insan papilloma virüsü dediğimiz HPV virüsünün neden olduğu gözlemlenmektedir. 100 kadından en az ikisinin yakalandığı rahim ağzı kanseri hastalığı ölümcül olmasına rağmen alınan önlemlerle kadınların hayatları boyunca kansere yakalanmama ihtimali arttığı bulunmaktadır. Diğer adıyla serviks kanseri olarak bilinen bu kanserin belirtileri aniden ortaya çıkmamaktadır. Yani jinekolojik araştırmalar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Çok belirti göstermeyen ve oldukça bulaşıcı olan serviks kanseri çoğu kadının hayatının bir döneminde geçirdiği bir hastalıktır. Bu hastalık genellikle vücudun kendi savunma sistemiyle yenilmektedir. Hastalığa sebep olan insan papilloma virüsünden (HPV) korunmak için düzenli olarak sağlık kontrolleri yaptırmak önemli bir husustur.   Peki serviks nedir? Serviks rahim ve vajinanın birleştiği kısımdır ve sıvıların, rahim v

  Arı Zehrinin Kanserdeki Mucizesi Sude Coşkun Şekil 1   Dünya üzerindeki en önemli hastalıklardan biri kanserdir. Kanser hepimizin ailesinden, yakınından birini bulmuştur. Geçmişten günümüze farklı tedavi yöntemleri ile kanseri yenmenin yolları aranmaktadır. Kanserde sağlıklı hücreler bir mutasyon sonucunda anormal davranışlar göstererek kontrolsüz bir şekilde bölünmeye başlar. Ayrıca bu tek bir bölge ile sınırlı kalmayıp metastaz yaparak yayılabilir. Her yıl 10 milyondan fazla yeni teşhisi konulmakta olan kanserin temelinde birçok neden yatabilmektedir. Genetik ve epigenetik faktörler kanser oluşumuna neden olabilen etmenlerdir. Kanser tedavisi için; radyasyon tedavisi, kemoterapi, immünoterapi, hormon tedavileri ve cerrahi müdahaleler kullanılmaktadır. Ancak bu tedavi yöntemleri öznel olmaktan ziyade daha nesneldir. Kanser hastalığında tedavinin işe yaramaması, tedavi sonucu kişilerin çok halsiz kalması, bağışıklıklarının azalmasının başlıca nedeni de aslında uygulanan bu nesnel ted

  Kanser Hastalığına Derin Bir Bakış Beyza Gülçin Eracun   Kanser çeşitli mutasyonlar nedeniyle hücrelerin kontrolsüzce çoğalması sonucunda meydana sporadik bir hastalıktır. Hücrelerin çoğalması ile doku organizasyonu ve genellikle dokunun işlevi bozulmaktadır. Kanser oluşumu için tek gende mutasyon oluşması yeterli değildir, birden fazla genin mutasyona uğramasıyla çok basamaklı olarak oluşur. Şekil 1   Kanser hücreleri metastaz yapabildiklerinden dolayı farklı bölgelere de geçiş yapıp ikincil tümör oluşumuna neden olabilirler. Kanser bir kök hücre hastalığıdır; tümör hücreleri kanser kök hücrelerinden meydana gelirler. Kanser kök hücreleri, normal kök hücreler gibi multipotenatiality (farklılaşabilme) ve kendini yenileme özelliklerini taşırlar. Bu hücreler bir kök hücrenin farklılaşması sırasında veya kök hücre yenilenmesini düzenleyen mekanizmaların bozulmasıyla meydana gelebilmektedirler. Bu durumlarda kök hücre kontrolsüzce büyümeye ve bölünmeye başlar. Şekil 2   Kanser oluşum

  Gebelik Ve Epigenetik Şeyma Güler Epigenetik   Epigenetik, DNA dizisinde modifikasyonlar içermeyen gen ekspresyonundaki veya hücresel fenotiplerdeki kalıtsal değişikliklerdir.    Gebelikte epigenetik mekanizmalar, hem maternal-fetal hem de çevresel faktörlere yanıt veren dinamik bir olgudur. Çeşitli gebelik evreleri sırasında embriyo-fetal gelişimi etkileyebilir ve değiştirebilir.   Peki anne beslenmesi, stres hormonları ve teratojenler gibi gebeliği ve doğum öncesi gelişimi etkileyebilecek çevresel faktörler epigenetik değişikleri nasıl etkiliyor? Stres Hormonları   Birçok veri, doğum öncesi erken yaşam stresi yani anne depresyonu, kronik stres, istismar gibi sebeplerle bebekte psikopatoloji ve bilişsel bozukluklar insidansı arasında doğrudan bir ilişki olduğunu düşündürmektedir. Erken yaşam stresi, farklı dokularda farklı şekillerde etki ederek gen ekspresyonunu değiştirir ve epigenetik modifikasyonları indükler.   İnsanlarda, fetal beyne ulaşan aşırı miktarda kortikotropi

  Dil Yeteneği Selinay Soyalp   İnsanları ve hayvanları birbirinden ayıracak en önemli yetenek dil yeteneğidir. Ne de olsa “insan konuşan hayvandır. ”insanların diğer türlerden ayrılmasını sağlayan genlerdeki genom tekrar sayılarıdır. Bu konuda bir gen üzerinden örneği SRGAP2 geni primatlarda iki kopya, diğer memelilerde dört kopya olarak bulunmaktadır. SRGAP2 genin görevi sinir hücrelerinin akson uzatma yapısını düzenler. Kopya sayısının artmasıyla akson uzatılıp daha fazla bağlantılar kurulması sağlanır. Bu farklılığının sonuçlarından birisinin de insan zekası gelişimde rol aldığı düşünülmektedir.   İnsanı diğer canlılardan farklı kılan özelliklerden biriside konuşma yeteneğidir. FOXP2 genindeki mutasyon görülen ailelerde konuşma problemi vardır. Bu genin görevi yüz ve boğaz kaslarının gelişiminde rol almaktadır. Sesini kullanan hayvanlardan kuşlar ve yarasalar gibi canlılarda ekspresyonun arttığı saptanmaktadır. Evrim teorisinin en çıkmaz olduğu konulardan biriside dilin gelişimid